Logopeda szkolny
mgr Magdalena Kubiś
Konsultacje z rodzicami/opiekunami odbywają się po wcześniejszym ustaleniu terminu stacjonarnie lub przez aplikację MS Teams.
| Poniedziałek | Wtorek | Środa | Czwartek | Piątek |
|---|---|---|---|---|
| 10.35 - 11.35 | 12.30 - 13.30 | 8.35 - 11.35 | 11.25 - 15.45 | --------------- |
Przydatne informacje
Warto wiedzieć
- Okres melodii – rozwój mowy od urodzenia do 1. roku życia
- Okres wyrazu – rozwój mowy u dziecka od 1. do 2. roku życia
- Okres zdania – mowa u dziecka od 2. do 3. roku życia
- Okres swoistej mowy dziecka – rozwój mowy dziecka od 3. do 7. roku życia
- 0-1 roku – komunikuje się z dorosłymi za pomocą krzyku, głuży, gaworzy, wymawia pierwsze wyrazy: mama, tata, baba, lala,
- 1-2 lat – używa prawie wszystkich samogłosek, z wyjątkiem nosowych (ą, ę) oraz wymawia niektóre spółgłoski (p, b, m, t, d, n, k, ś, ź, ć dź, ch), pozostałe zastępuje innymi; wypowiada się jednowyrazowo, np. kaczka – kaka, pomidor – midol,
- 3 lata – porozumiewa się prostymi zdaniami, wymawia wszystkie samogłoski i spółgłoski
- (p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, n, l, li, ś, ź, dź, j, k, ki, g, gi, ch),
- 4 lata – wymawia głoski s, z, c, dz,
- 5-6 lat – wymawia głoski sz, ż, cz, dż, r,
- 7 lat – ma utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia.
Prawidłowy, fizjologiczny sposób oddychania odbywa się przez NOS. Co nam to daje? Mnóstwo korzyści:
- Powietrze jest przefiltrowane i ogrzane, nos stanowi pierwszą barierę ochronną dla wirusów i bakterii.
- Powietrze podczas oddechu dostaje się do zatok przynosowych i pozwala na prawidłowy rozrost środkowej części twarzy.
- Prawidłowe natlenienie.
- Prawidłowe warunki dla pracy mięśni twarzy, kształtowania się zgryzu i prawidłowej pozycji spoczynkowej języka
- Utrwala się nieprawidłowa pozycja języka w jamie ustnej – przy otwartej jamie ustnej język biernie płasko leży na dnie jamy ustnej, co ogranicza ruchomość i osłabia pionizację języka.
- Pojawia się ryzyko wymowy międzyzębowej – jest to wymowa głosek s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, ś ź ć dź, t, d, n, l (lub tylko niektórych z nich) z językiem wsuniętym między zęby (poza jamą ustną).
- Występuje duże prawdopodobieństwo wadliwej wymowy głosek, które wymagają pionizacji języka (sz, ż, cz, dż, l, r, t, d).
- Może pojawić się obniżone napięcie mięśniowe.
- Istnieje ryzyko wad zgryzu – język, który stale spoczywa ułożony płasko na dole jamy ustnej lub wręcz wypada z ust oddziałuje na zęby, z niby niewielką, ale stałą siłą nacisku, powodując wady zgryzu (przodozgryz, zgryz otwarty, wychylenia zębów lub całych łuków zębowych, zęby rotujące do wewnątrz).
- utrwalają się nieprawidłowe funkcje połykania i żucia – wymagają one pełnej sprawności i pionizacji języka.
- Rozwój kości twarzoczaszki ulega zaburzeniu.
- Zdmuchiwanie lekkiego przedmiotu z ręki lub ze stołu, np. watki, piórka, kawałka papieru, kawałka chusteczki higienicznej.
- Dmuchanie na wiatraczki, chorągiewki, chusteczkę higieniczną.
- Puszczanie baniek mydlanych.
- Dmuchanie na papierowy grzebień tak, aby drgały wszystkie „ząbki”.
- Dmuchanie w trąbkę zwiniętą z dłoni.
- Dmuchanie na piórko próbując jak najdłużej utrzymać je w powietrzu, jak najwyżej je dmuchnąć.
- Dmuchanie na papierowe łódki, lekkie przedmioty pływające w misce z wodą lub w wannie.
- Dmuchanie przez słomkę na lekkie elementy np. kawałki papieru kolorowego, kuleczki waty, piórka.
- Zabawa w rozgrzewanie zimnych rąk, chuchamy na nie i mówimy: „hu, hu, hu”.
- Chuchanie na lusterko i obserwowanie jak zaparowało.
- Zabawa w naśladowanie chłodzenia gorącej zupy na talerzu.
Lewa półkula mózgu odpowiada za mowę. Ośrodki mózgowe odpowiedzialne za ruch ręki znajdują się obok ośrodków generujących mowę. Precyzyjne ruchu dłoni, palców, masaże, kontrola wzrokowa i sensoryczna umożliwia prawidłowy rozwój mowy.
Zabawy usprawniające rozwój dłoni:
- Rysowanie, malowanie
- Wydzieranie, wycinanie, wyklejanie
- Przewlekanie, przeplatanie, wiązanie za pomocą tasiemek
- Nawlekanie koralików, kulek
- Odkręcanie i zakręcanie nakrętek
- Chwytanie i przenoszenie małych przedmiotów paluszkami, pęsetką
- Mieszanie, przesypywanie, przelewanie
- Układanie puzzli, budowanie z klocków
- Klaskanie, zabawy paluszkowe, masażyki dzieci
Do objawów APD należą:
- Trudności z rozumieniem dłuższych wypowiedzi,
- Trudności w rozumieniu mowy w hałasie (zazwyczaj w sytuacji 1:1 nie ma takich problemów),
- Trudności w lokalizacji źródła dźwięku,
- Problemy z koncentracją (zazwyczaj krótki czas koncentracji),
- Trudności w nauce czytania,
- Nadwrażliwość słuchowa.
Wskazówki dla rodzica dziecka z APD:
- Zadbanie o otoczenie dziecka – wykładzina, dywan wygłuszający pokój dziecka, zasłony w oknach, pokój z dala od kuchni i łazienki, wyłączenie telewizora, komputera.
- Mówienie do dziecka przebywając w tym samym pomieszczeniu.
- Wykorzystanie naturalnych sytuacji do rozwijania języka np. nazywanie czynności jakie wykonujemy z dzieckiem.
- Zachęcanie dziecka do mówienia i opowiadania.
- Wspólne śpiewanie i muzykowanie, taniec, rytmika.
- Zwracania uwagi dziecka na dźwięki wydawane przez przedmioty codziennego użytku, wychowanie słuchowe.
Przydatne dokumenty:
Czym jest niepłynność mowy?
Niepłynność mówienia jest zaburzeniem swobodnego przechodzenia od jednego elementu wypowiedzi do drugiego oraz zakłócenie jej tempa i rytmu. Objawy niepłynnego mówienia mogą być spastyczne (skurczowe) lub niespastyczne (nieskurczowe). Skurcze spastyczne występują wtedy, kiedy niepłynności mówienia towarzyszy nadmierne napięcie mięśniowe. Skurcze niespastyczne występują bez oznak nadmiernego napięcia emocjonalnego i mięśniowego.
Symptomy niepłynności mówienia:
- Powtarzanie sylab np. da-da-daj mi lalę; ma-ma-ma-mo
- Powtarzanie głosek np. a-a-a; y-y-y
- Powtarzanie wyrazów np. daj daj mi lalę
- Przeciąganie głosek np. mmmam lalę
- Pauzy – wyraźnie przerwy między wyrazami
- Blokowanie wyrazów np. d…daj mi lalę
- Wtrącenia np. eee daj mi no lalę
Wskazówki dla rodzica dziecka z niepłynnością mowy:
- Nie mów do dziecka: nie jąkaj się – gdyby mogło, nie jąkałoby się. Dziecko nie wie, co zrobić, aby się nie jąkać. Zachowaj spokój w momencie pojawiającej się niepłynności w wypowiedzi dziecka, nie przerywaj wypowiedzi dziecka.
- Nie zwracaj uwagi dziecka na niepłynności w mówieniu np. kiedy dziecko mówi – nie należy prosić, by prawidłowo powtórzyło niepłynnie wypowiedziane słowa.
- Przytul dziecko, weź na kolana i rozmawiaj o tym, co chciało opowiedzieć, mów spokojnie wydłużając samogłoski, wolno np. „aach taak, chciaałeś mi oopoowieedzieeć, coo dziś roobiiiłeeś w doomuu”.
- Słuchaj tego, o czym dziecko chce opowiedzieć, a nie jak mówi.
- Ograniczaj nadmiar bodźców (programy telewizyjne, programy komputerowe – szczególnie wywołujące napięcie, strach).
- Przestrzegaj stałego rytmu dnia (pory posiłków, odpoczynku), żyjemy przecież w rytmach: styczeń, luty, marzec, (…); poniedziałek, wtorek, środa, (…), rano, południe, wieczór itp.
- Baw się z dzieckiem w domu przy spokojnej muzyce w tle, śpiewaj razem z dzieckiem.
- Dostrzegaj mocne strony dziecka, stosować pochwały np. „bardzo podoba mi się jak posprzątałeś zabawki, jesteś w tym mistrzem, brawo”.
- Organizuj wspólne zabawy na świeżym powietrzu, w piaskownicy, nad wodą.
- Zachęcaj do zabaw oddechowych – dmuchanie na piórka, wiatraczki, waciki, bibułki; grać na organkach, harmonijce, flecie.
- Układaj z dzieckiem rytmy z: klocków, patyczków, kapsli po sokach, obrazków, zabawek, np. „klocek, klocek, kapsel, klocek, klocek, kapsel – następnie wolno przeczytać ułożony rytm”.
- Śpiewaj z dzieckiem znane piosenki, mówić wierszyki, rymowanki – w tempie umiarkowanym i wolnym.
- Dbaj o dobry klimat we własnym domu, by dziecko czuło się w nim bezpiecznie.
- Zasięgnij porady psychologa i logopedy, by upewnić się, czy postępujesz właściwie.
